Nieuws

Op zaterdag 3 juni 2023 heeft de Federatie in samenwerking met het Nationaal Comité Slavernijverleden een lezing en debat gehouden met als thema: ‘Van leed en verzet naar herstel: zijn wij er klaar voor’? Deze bijeenkomst vond plaats in het kader van de opening van de Keti Koti maand en werd mogelijk gemaakt door het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee). De bijeenkomst werd bijgewoond door circa 40 personen en werd gehouden in het cultureel centrum Fiti Fu Wini in Paramaribo. De inleider was drs. Xaviera Plet.

In reactie op de uitnodiging aan de Federatie in verband met de bekroning van de heer Ronny Brunswijk, heeft de Federatie het volgende schrijven gestuurd.

Aan:

De ‘King of Afro Suriname Heritage’

T.a.v.

Dhr. Leo Brunswijk

Dhr. Ronny Brunswijk

Dhr. Humphrey Dundas

Betreft  : Bekroning cq. onderscheiden Ronny Brunswijk

Datum   : 7 juli 2023

Geachte heer Leo Brunswijk,

Naar aanleiding van de ‘bekroning tot koning’ oftewel ‘King of Afro Suriname Heritage’, dan wel ontvangen van een onderscheiding door de heer Ronny Brunswijk op zaterdag 8 juli 2023, moet ik u melden dat de Federatie van Para Plantages niet aanwezig zult zijn. Reden hiertoe is dat wij als Federatie van Para Plantages hierover niet met elkaar hebben kunnen overleggen, daar wij geen officiële uitnodiging hebben ontvangen en derhalve daaromtrent onvoldoende informatie tot ons beschikking hebben.

Wij hadden ook de gelegenheid willen hebben om met de coördinerende organisatie van de ‘bekroning’ te overleggen om een goede uitleg te krijgen wat de precieze overwegingen zijn geweest voor de ‘bekroning’ en wat de criteria waren bij het maken van de keuze. Dit temeer daar de organisaties die de voordracht tot de ‘bekroning’ hebben gedaan bij ons niet bekend zijn en wij onvoldoende tijd hadden om een eigen onderzoek te doen naar deze organisaties.

Uit de media hebben vernomen dat het gaat om de organisaties: Executive Director of the African Views Organization en The Progenitor of the African Royal Kingdom en the Royal Institute of Global African Cultures and Traditions. Geen van deze organisaties zijn bij ons als Federatie bekend.

Nu er een programma publiekelijk rond wordt gedeeld waarop de Federatie van Para Plantages opgenomen is, vinden wij het gepast u bijtijds onze afwezigheid te melden, in de hoop dat het u lukt de correctie in het programma te doen.

Wij wensen u veel succes toe.

Met vriendelijke groet Hesdy Ommen (voorzitter)

De voorzitter van de Federatie van Para Plantages maakte deel uit van een delegatie uit Suriname die op uitnodiging van het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee) en het Nederlandse ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelatie, de nationale herdenking op 1 juli 2023 in Amsterdam heeft bijgewoond. De delegatie uit Suriname bestond verder uit: drs. Elviera Sandi, mevrouw Lisbeth Peroti, prof. dr. Manon Sanches en prof. dr. Frank Jabini. De kosten van overtocht en verblijf waren geheel voor rekening van de uitnodigende partij. Het was een historische beleving, met name door dat het staatshoofd van het Koninkrijk der Nederlanden, Koning Willem Alexander, excuses maakte voor het leed dat de Afrikaanse voorouders is aangedaan. Voor hem had dat verleden ook een persoonlijke dimensie omdat de stadhouders en de koningen van het Huis van Oranje-Nassau niets tegen dit misdaad tegen de menselijkheid hebben ondernomen en zei daarover:

“Maar voor het overduidelijke gebrek aan handelen tegen deze misdaad tegen de menselijkheid, vraag ik vandaag, op deze dag dat we samen het Nederlands slavernijverleden herdenken, vergiffenis”.

Naar aanleiding van de politie moord op twee jonge Inheemse strijders in het dorp Pikin Saron in het district Para op 2 mei 2023 heeft de Federatie de volgende verklaring doen uitgaan.

Voorafgaand aan het bezoek van de Nederlandse minister Franc Weerwind – die ook een nazaat is van Paraanse voorouders -, was er binnen de Afro-Surinaamse gemeenschap heel wat commotie ontstaan.

Het gerucht werd verspreid dat minister Weerwind gestuurd zou zijn door de Nederlandse regering om in Suriname excuses te maken voor het slavernijverleden. Vanuit de Para Federatie werd rechtstreeks contact gelegd met de minister om zelf van hem te vernemen wat het doel van zijn bezoek precies inhield. Hij liet ons weten dat het geenszins de bedoeling was om excuses te maken tijdens zijn bezoek, maar om zelf in gesprek te gaan met personen om te weten welke verwachtingen er leven ten aanzien van het slavernijverleden.

De Federatie van Para Plantages besloot minister Franc Weerwind op 17 december 2022 te verwelkomen met een speciale ontvangst en boodschap uitgesproken door de voorzitter, de heer Hesdy Ommen:

“Als nazaat van Paraanse voorouders, verenigd in de Federatie van Para Plantages, verwelkomen wij u als een nazaat van de plantage De Eendragt. Een plantage in Para waar uw voorouders de spirituele kracht hebben ontwikkeld en die de basis vormt van uw bestaan als man, als Para-boi en als Minister.

Uw positie als minister in het land van de voormalige kolonisator zien wij als een heldere invloed van de kracht van de voorouders. Want in Para zijn wij ervan overtuigd dat het de voorouders zijn die ons dragen en dus u hebben begeleid in het bekleden van de functie als minister.

Wij zijn er daarom van overtuigd dat u de boodschap van onder anderen de Paraanse voorouders tot u zult laten komen en u zult handelen in de geest van de voorouders. Want wie het over Para heeft, heeft het over krachtig leiderschap, vastberadenheid en spirituele weldenkendheid.

Wij zien in uw komst naar Suriname, dat in verband staat met de nationale aandacht voor het Nederlands trans-Atlantische slavernijverleden, als een inspiratie om in eenheid en eendrachtig te handelen. U landt immers op de Johan Adolf Pengel luchthaven, en u zet uw voet als eerst op Paraanse grond.

Daarom staan wij als Federatie van Para Plantages ook hier om u te verwelkomen.

De boodschap van de voorouders is immers om de verbinding met elkaar te vinden. Maar ook om ruimte te geven aan anderen om met respect en op een betekenisvolle wijze de verbinding met ons aan te gaan. ‘Atibron no e meki bun pkin’, is een van de vele wijsheden van onze voorouders die we van hen hebben geleerd.

Wij hebben er alle vertrouwen in dat u als Para boi, als nazaat van Suriname en als minister, samen met goedgezinde binnen uw netwerk in Nederland, op een juiste wijze invulling zal weten te geven aan het leiderschap dat nodig is om te komen tot een duurzame emancipatie van alle Surinaamse nazaten van slaafgemaakten. Herstellen wat Herstelt moet worden.

Masra Franc Weerwind,

minister Weerwind,

Gi Para na lobi fu kan kenapu leki wan kankantri na yu baka.

Sabi dat wan kankantri di habi ing rutu na ini Para,

winti no e wai ing trowe.

WELKOM”.

In het kader van 150/160 jaar afschaffing van de slavernij in Suriname brachten verschillende regeringsfunctionarissen uit Nederland een bezoek aan ons land. Het begon met een bezoek van premier Mark Rutte op 12 en 13 september 2022. De reactie van onze president Chandrikapersad Santokhi op het bezoek van en de excuses gemaakt door premier Rutte, wekte bij de Federatie van Para plantages gevoelens van onbehagen en wantrouw. Santokhi gaf aan zich niet slechts te willen beperken tot het slavernijverleden, maar eerder de focussen te leggen op het koloniaalverleden. Zijn regering “beoogt een gecoördineerde, integrale en holistische benadering van het koloniaalverleden in al haar facetten”. Hiermee heeft de president de weg voor velen geopend en de dicussie versmallen tot leedvergelijk: wie heeft het meest geleden onder het Nederlands verleden in Suriname!?

Het zou de president niet alleen sieren, maar ook van goed fatsoen getuigen indien hij elke schijn van leedvergelijk vermeden had tussen dat wat de Afrikaanse voorouders en de contractarbeiders in de slaventijd en koloniale periode zijn aangedaan. Hiermee is de indruk gewekt dat deze regering geen benul heeft van de doorwerking van het slavernijverleden en ook weinig empathie heeft voor initiatieven om de achterstanden en achterstellingen die zijn ontstaan als gevolg van dat verleden op te heffen. De suggestie die de president gewekt heeft, is dat het hem daar niet omgaat, maar eerder om mogelijke financiële compensatie: ‘herstelbetaling’.

Binnen de Federatie hadden wij verwacht en gehoopt dat president Santokhi in zijn keti koti toespraak grote waardering zou uitspreken voor de Afrikaanse voorouders die voor de komst van de contractarbeiders het oerwoud hebben opengekapt, plantages en wegen aangelegd en gebouwen gebouwd. De Afrikaanse voorouders hebben zelfs een taal (zgn. taki-taki en later neger engels) ontwikkeld die van toepassing was voor de contractarbeiders om met de kolonisten/planters te kunnen communiceren. Na beëindiging van de contractperiode waren het de Afrikaanse voorouders die de leerkrachten, verplegers en vakbondslieden waren die de basis hebben gelegd voor een redelijk bestaan ook voor de nazaten van de contractarbeiders die gekozen hadden in Suriname te blijven.